اسرار کاوش

در پایین نقش برجسته و کتیبه داریوش اول ، نقش برجسته ای در قابی مستطیلی به طول 73/6 متر و عرض 48/3 متر بر کوه بیستون نقر شده که متعلق به مهرداد دوم شاهنشاه مقتدر اشکانی است که از سال 123قبل از میلاد تا 87 قبل از میلاد بر امپراطوری وسیعی حکم می راند. این نقش برجسته، در حدود سال 100 قبل از میلاد ایجاد شده است. در نقش برجسته مذکور، در برابر مهرداد دوم چهار نفر از ساتراپ های محلی به ترتیب اهمیت و جایگاهشان در پشت سر هم ایستاده اند . در حالی که نیمرخشان به طرف مهرداد است و نیمی از صورت مهرداد نیز به طرف آنهاست و یک دست خود را به حالت احترام بالا برده اند . مهرداد نیز دست راست خود را به حالت احترام بالا برده است .

کتیبه ای که بر روی این نقش برجسته حک شده ، در واقع افراد واقع در صحنه را به ما می شناساند .که به زبان و خط یونانی است. نفر اول «گودرز اول » ساتراپ ساتراپ ها و امیر گرگان است که بعدها بر بخشی از شاهنشاهی اشکانیان حکومت کرده است. نام نفر دوم کاملاً محو شده و لقبی نیز ندارد. نفر سوم « مهرداد » است که لقب او در این کتیبه «پیس تومینوس» به معنی مورد اعتماد شاه است. در دست وی تصویر الهه نیکه در حالی که حلقه روبان داری در دست دارد، دیده می شود. نفر چهارم «کوفاستس» نام دارد این نقش برجسته در حقیقت واگذاری قدرت از طرف مهرداد را به هر یک از این بزرگان نشان می دهد.

متاسفانه قسمت مهم نقش برجسته مهرداد دوم در قرن دوازدهم هجری قمری برای ایجاد وقف نامه شیخ علیخان زنگنه صدراعظم شاه سلیمان صفوی از بین رفته است. خوشبختانه طرح اولیه اثر از روی طرح شخصی به نام گرلو که در دوره صفوی و قبل از تخریب نقش برجسته کشیده شده، قابل بازسازی و مطالعه است. این اثر در تاریخ19/12/1380 به شماره 4881 به ثبت ملی رسیده است.

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

در قسمت شرقی نقش برجسته مهرداد دوم و در روی همان صخره ، نقش برجسته ای به طول 44/5 متر و عرض 1/3 متر از دوره اشکانی حجاری شده است که پیروزی گودرز دوم بر مهرداد يکي از شاهزادگان اشکانی که در دربار «گلاوديوس» امپراطوري روم پرورش يافته است را نشان مي دهد. گودرز از سال 38 تا 51 میلادی بر امپراطوری اشکانی حکومت می کرد . این شخص باید از بازماندگان گودرز ساتراپ ساتراپ ها که در نقش برجسته مهرداد دوم آمده، باشد.

نقش برجسته گودرز دوم نمایانگر سه سلحشور زره پوش است، شاه در وسط در حالی که توسط نیکه – الهه بالدار پیروزی – تاج بر سرش گذاشته می شود ، با نیزه ای پهن به مهرداد رقیب خویش و مدعی تاج و تخت اشکانی حمله می کند . مهرداد با این حمله از اسب سرنگون شده است. پشت سر گودرز ملازم وی سوار بر اسب و با نیزه ای در دست در حالیکه به سمت روبرو خیز برداشته دیده می شود و در قسمت پایین نیز سوار دیگری با یال و کوپال نقر شده است . این نقش برجسته دارای کتیبه ای به خط و زبان یونانی است که در آن گودرز با عنوان شاه شاهان پسر گیو و مهرداد فقط با عنوان مهرداد پارسی معرفی شده اند. این اثر در تاریخ 1380/12/19 به شماره 4881 به ثبت ملی رسیده است.

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

یکی از مواردی که متاسفانه کمتر به آن توجه می شود سنگ نگاره هستند که در مناطق مختلف ایران وجود دارد و علاوه بر بیان فرهنگ ایران زمین ، بیانگر گوشه ای از تاریخ این مرز و بوم است  این سنگ نگاره ها به عنوان گنج و گنجینه محسوب شده و باید در حفظ و نگهداری آن کوشا باشیم.

جمعه ی گذشته که برای بررسی دوباره ی سنگ نگاره های جنوب نیشابور به اتفاق دوستم آقای مجید رضایی به مکان سنگ نگاره ها رفته بودیم دو تخته سنگ دیگر که دارای نقوشی بودند مشاهده کردیم که تصویر آن ها را در صفحه قرار داده ام .

گزارش کامل تر در همین وبلاگ با عنوان معرفی سنگ نگاره ای در نیشابور آمده است.

بخشی از سر نقش بز کوهی در اثر شکستگی سنگ از بین رفته است.

 در لبه ی پایینی سنگ گوشه های چپ و راست دو نقش محو شده و نسبتا نا مشخص دیده می شود.

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

بزرگترين خط نوشته ميخي ايلام‌ نو نيايشگاه تاريشا يا اشكفت سلمان، بزرگترين خط نوشته ميخي ايلام‌ نو را در خود جا داده است. در اشكفت سلمان چهار نقش برجسته وجود دارد كه دو تاي آن داخل غار و دو تاي ديگر در خارج از غار ديده مي شود. بزرگ ترين نوشته خط ميخي از دوره ايلامي در اين غار موجود است كه از زمان شاهك عيلامي، شاه بومي آيا پيريا آياتم، به جاي مانده و همچنين براي نخستين بار حضور مصور زن، دوشادوش مرد در نقش برجسته هاي اين غار ديده شده است. در نقوش، «هوهين»، همسر و خواهر شاهك، در يك مراسم آييني شركت كرده و كاهن بزرگ در جلوي آنها به چشم مي خورد. اين نشانه ها مشخص مي كند اشكفت سلمان نيايشگاه «تاريشا» بوده و غار ديگري در كنار اين اشكفت در دوره ايلخاني به مكاني مقدس تبديل شده و رو به روي آن ساخت و سازه هاي مذهبي شكل گرفته است.

ن‍ی‍‍ای‍ش‍گ‍‍اه ‌ت‍‍اری‍ش‍‍ا یا اشکفت در جنوب ایذه بزرگترین خط نوشته میخی “عیلام نو” را در خود جا داده‌ و درب‍رگ‍ی‍رن‍ده ‌چ‍‍ه‍‍ارن‍ق‍ش‌ب‍رج‍س‍ت‍ه‌‌ عی‍لام‍‍ی ‌‌اس‍ت ‌ک‍ه‌ ن‍ی‍‍ای‍ش‌”‌ه‍‍ان‍‍ی” پ‍‍ادش‍‍اه‌ م‍ح‍ل‍‍ی‌‌ آی‍‍اپ‍ی‍ر ب‍ه‌‌ه‍م‍ر‌اه‌ وزی‍ر و خ‍‍ان‍و‌اده‌‌اش ‌ر‌ا ب‍ه‌ن‍م‍‍ای‍ش‌ گ‍ذ‌اش‍ت‍ه ‌‌اس‍ت‌.

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

نقش برجسته خونگ اژدر یکی از آثار باستانی استان خوزستان است که در 15 کیلومتری ایذه در شرق روستای خونگ اژدر قرار دارد.
این سنگ‌نگاره دارای دو نقش برجسته است که یکی متعلق به دوره عیلامیان و دیگری به زمان اشکانیان تعلق دارد.
نقش برجسته عیلامی متأسفانه تا حدود زیادی محو شده اما مشخص است که موضوع آن بارعام به حضور پادشاه می‌باشد.
در دومین نقش برجسته (سنگ‌نگاره اشکانی) تصویر یک مرد سوار بر اسب، یک مرد در وسط، سه مرد به صورت ایستاده و دو کبوتر دیده می‌شود. مرد سوار هیبتی کهنسال و کلاه شاهی بر سر دارد و به چهار نفری که روبروی او ایستاده‌اند و شاید او را سپاس و درود می‌گویند، نزدیک می‌شود. گفته می‌شود مرد سوار بر اسب مهرداد دوم اشکانی است و پشت سر او فردی به عنوان ملازم دیده می‌شود. شخصی که در وسط تصویر ایستاده و چهره او از روبرو نشان داده شده، یکی از حاکمان محلی است که قامتی بلندتر از دیگران، شال بر شانه چپ و دست چپ بر کمر و قبضه شمشیر دارد. در سمت دیگر کتیبه تصویر سه نفر دیگر به صورت ایستاده‌ دیده می‌شود که اولی یک روحانی است و چیزی شبیه میوه کاج در دست دارد. دو نفر دیگر که دستان خود را به حالت گره خورده در برابر کمر گرفته‌اند، احتمالاً نگهبان هستند. در نوک یکی از دو کبوتری که در میان پادشاه سوار بر اسب و حاکم بلندقامت حجاری شده‌اند، حلقه قدرت و فَرَه شاهی بدون هیچ‌گونه نماد تزئینی تنها برای نمایش هیبت و شکوه حضور شاه نقش شده است.
این سنگ‌نگاره نشانگر آیین تنفیذ قدرت حاکم از سوی مهرداد اشکانی می‌باشد.
گمان می‌رود تصویر مردی که در وسط این نگاره دیده می‌شود، با مجسمه برنز مرد یک دستی که در موزه ایران باستان نگهداری می‌شود بی‌ارتباط نباشد و به گفته کارشناسان، این تصویر همان مجسمه یک دست موزه ایران باستان است. اگر شخصی غیر از شاه، مجسمه خود را ساخته باشد، در این صورت فرد مزبور باید از مقام بالایی برخوردار باشد و انتظار می‌رود مجسمه شاه نیز در این محل وجود داشته باشد.

نقش برجسته خونگ اژدر که در سال 1961 میلادی توسط لویی واندنبرگ کشف شد، جایگزین شدن سبک چهره‌های روبرو و برافتادن چهره‌‌های نیم‌رخ در نقش برجسته‌های اشکانی را نشان می‌دهد.

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

تندیس آدام داشی در قشلاق قوردلی رضی

قشلاق زیبای قوردولی در فاصله 7کیلو متری غرب شهر رضی واقع شده و از سمت جنوب با روستای حسنلو و از سمت غرب با روستای نصیرکندی همسایه است.
وجه تسمیه این منطقه همانطور که از خودش بر میاید به معنای محل زندگی و یا محل تجمع گرگهاست البته در این نامگذاری شکل ساختاری منطقه که غالبا تشکیل شده از سنگ ها و صخره های بزرگ است، که نمونه بارز ان آدام داشی(سنگ انسان نما) بی تاثیر نبوده است .

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

این نقش برجسته زیبا مربوط به زمان ساسانیان و در 15 کیلومتری شمال غرب بیشاپور و 8 کیلومتری شهر قائمیه در شهرستان کازرون و به طرف جاده قائمیه به نورآباد در روستای قندیل واقع گردیده است. این نقش برجسته صحنه ازدواج شاپور اول ساسانی با ملکه آذر آناهیتا است. در پشت سر شاپور نقش موبد موبدان (کرتیر) حجاری شده است.نقش برجسته تنگ قندیل مربوط به دوره ساسانیان است و در شهرستان کازرون، روستای تنک قندیل واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۱ دی ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۵۳۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

سنگ‌ نگاره کول فرح یکی از آثار تاریخی استان خوزستان است که در منطقه‌ای به نام تنگ* کول فرح در 7 کیلومتری شمال شرقی ایذه قرار دارد.

سنگ‌ نگاره کول فرح شامل 6 نقش برجسته است که به دوران عیلامیان (ایلام کهن) تعلق دارد و با توجه به تصاویری که در این سنگ‌نگاره نقش بسته و بقایایی همچون گورها، کانال آب، ساختمان‌ها و مناطق دیده‌بانی که از محل زندگی مردمان آن روزگار در میان کوه‌ها باقی مانده، می‌توان گفت که این محل پرستشگاه نارسینا (یکی از خدایان ایلامی) بوده است.

نقوش موجود در سنگ‌ نگاره‌های کول فرح بدین شرح می‌باشند:

* نقش برجسته شماره یک: نخستین نقش برجسته که در ارتفاع 6 متری از دامنه کوه قرار دارد، یک صفحه به ابعاد 1×1.70 متر می‌باشد. در این تصویر یکی از حاکمان مستقل آیاپیر (نام قدیم منطقه ایذه) به نام هانی که همزمان با شوتروک نهونته دوم پادشاه عیلام در سال 2700 پیش از میلاد بوده، در حال قربانی کردن نشان داده شده است. در این تصویر شاه کلاه گردی بر سر دارد و دو نفر او را همراهی می‌کنند که یکی از آن‌ها وزیر شاه (به نام شوترورو) است. در مقابل شاه سه نوازنده با دو ساز چنگ و یک دف در حرکت هستند. در زیر نوازندگان، تصویر یک شکارچی و یک بز کوهی وجود دارد. در زیر شکارچی سه کاهن ایستاده‌اند و دو گاو نر و یک بز کوهی را هدایت می‌کنند. پیش از این، سه قوچ قربانی شده‌اند که سر آن‌ها از بدن جدا شده است. یک سنگ نوشته 24 سطری، افراد حاضر را با خط عیلامی نام برده که قسمتی از آن به این شرح است: «من هانی پسر تاهی هی حاکم آیاپیر هستم. من مجسمه‌ام را در اینجا برپا داشته‌ام پس از آنکه رب‌النوع سراپا مسلح تیروتور خدای منطقه سیل هیته حمایتش را بر من ارزانی کرده بود».

* نقش برجسته شماره دو: دومین نقش برجسته بر روی تخته سنگی مثلثی قرار دارد و باز هم صحنه مراسم مذهبی قربانی کردن را نشان می‌دهد. در این نقش برجسته، فردی در میان تصویر وجود دارد که دستان خود را به حالت نیایش جلوی صورت خود گرفته است. لباس او برخلاف معمول عیلامی‌ها، تا زانوی اوست در حالی که در اکثر موارد، لباس عیلامی‌ها تا قوزک پا می‌رسد. در جلوی صورت این شخص صحنه قربانی کردن حجاری شده است و مردی گاو نری را از پشت بر زمین زده است و چند قربانی دیگر نیز روی زمین قرار دارند. در سمت چپ نیز 4 مرد با احترام دنبال شخصیت وسط تصویر در حال حرکت هستند.

* نقش برجسته شماره سه: نقش برجسته شماره سه سنگ چهارگوش بزرگی به ارتفاع 280 سانتی‌متر است که در هر 4 سمت آن تصاویری حجاری شده است. مضمون این سنگ‌نگاره حمل مجسمه یکی از خدایان عیلامی، بر دوش چهار مرد است و شاه با عده زیادی از همراهان، آن‌ها را دنبال می‌کند. مجسمه این خدا بر روی تختی به صورت ایستاده قرار دارد و دستان خود را به کمر زده و لباسی بلند بر تن دارد. در پشت مجسمه، 67 نفر در چهار صف قرار دارند و دو نفر اول در بالا که با قد بلندتری نشان داده شده‌اند، افراد مهمی می‌باشند. در قسمت غربی سنگ، 4 صف دیگر قرار دارد و 49 نفر دیگر دنباله‌روی صف‌های جبهه جنوبی هستند. در جبهه شمالی، 45 نفر دنباله‌روی شخصی هستند که دست بر سینه ایستاده است. در قسمت شرقی نیز صحنه قربانی دیده می‌شود و 36 غزال و 3 گاو بزرگ به سمت راست در حرکت می‌باشند. 7 مرد کوچک دیگر نیز دیده می‌شوند و از آنجا که برهنه می‌باشند، احتمال داده می‌شود اسیران جنگی باشند. در گوشه دیگر شمالی، 9 نفر دیگر به سوی شاه می‌روند. در شمال سنگ اصلی، سنگ دیگری افتاده که احتمال می‌رود قربانگاه بوده باشد.

* نقش برجسته شماره چهار: این نقش برجسته بسیار شبیه نقوش حجاری شده در تخت جمشید است اما از نظر زمانی بسیار قدیمی‌تر از نقوش تخت جمشید می‌باشد از این رو آن را مادر نقوش زیبای درگاه‌های کاخ صد ستون و پلکان آپادانا می‌دانند. در بالای این نقش برجسته، شاه با ردای بلند بر تخت نشسته است و در مقابل او یک میز هدایا قرار دارد. پشت سر او نیز سه نفر ایستاده‌اند. دو میز دیگر نیز پیش رویِ شاه قرار دارند. در پایین این تصویر، افرادی در چهار ردیف دیده می‌شوند که یک دست خود را به جلو دراز کرده و دست دیگر را در برابر صورت خود به عنوان احترام گرفته‌اند. در طرفین این نقش افرادی در حال تقدیم هدایا هستند.

* نقش برجسته شماره پنج: در نقش برجسته شماره پنج یک فرد عیلامی در حال اجرای مراسم مذهبی است. این نقش از نظر طرز قرار گرفتن دست‌ها و فاصله پاها، همانند نقش شماره دو است. در مقابل فرد عیلامی یک آتشدان و حیوانات قربانی شده (که به صورت وارونه حجاری شده‌اند) دیده می‌شود.

* نقش برجسته شماره شش: این نقش برجسته مانند نقش شماره سه، مربوط به حمل مجسمه یکی از خدایان عیلامی است. در این تصویر چهار نفر که کلاه بر سر دارند، در حال بلند کردن مجسمه می‌باشند.

کول فرح از دو واژه «کول» به معنای دره و «فَرَح» به معنی شادی و خوشحالی تشکیل شده است. دره‌ها عموماً نقاطی عمیق و بسته می‌باشند، اما این دره برخلاف معمول، روح‌افزا و دلباز است از این رو به این نام معروف شده است.

*تنگ دره‌ای است که بیش از اندازه طبیعی ژرف و باریک باشد. دیواره‌های تنگ اغلب قائم و فوق‌العاده پرشیب است

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

سنگ تراشه های وردیج در استان تهران و شمال غرب شهر تهران واقع است. هوازدگی و حفرات هوازده که سنگ ها را به اشکال عروسک های سنگی درآورده در نوع خود قابل توجه است. در گویش ساکنین منطقه به این اشكال «آدمك جیان» گفته می شود و بر این باورند كه اینجا بقایای قلعه ای از زمان قدیم است هرچند بررسی های انجام شده بر روی سنگها تنها فرسایش را عامل اشکال ایجاد شده میداند. در سالهای اخیر سنگ تراشه ها مورد استفاده سنگنوردان نیز قرار میگیرند. در غربی ترین نقطه شهر تهران و شمال ورد آورد، جاده ای کوهستانی در کنار دره و رودخانه به روستاهای وردیج و واریش منتهی می شود. از قسمت شمالی شهرک دانشگاه شریف پس از طی ۱۰ کیلومتر طبیعتی متفاوت و زیبا را می بینید که نزدیکی به تهران را از یاد می برید. روستای واریش یکی از مسیرهای صعود کوهنوردان به قلل پهنه حصار، لیزان و لیچه محسوب می شود. روستای وردیج بزرگ ترین روستای حریم شمال غرب تهران به شمار می رود. حدود 500 نفر جمعیت دارد كه البته همگی آنها همزمان در روستا حضور ندارند. واریش به لحاظ موقعیتی كمی از وردیج بالاتر و البته سرسبزتر است. سنگ تراشه ها در قسمت غربی جاده در حد فاصل این دو روستا واقع شده اند. در روستای وردیج همچنین رودخانه ای هست که دو طرف آن را نیزارهایی بلند و به هم فشرده احاطه نموده است. وجود آبشاری در این منطقه، حکایت از زیبایی هایی دیگر این روستا دارد. وجود باغ های سیب، گیلاس، هلو، گلابی، گردو و انگور، جذابیت وردی را دو چندان می سازد. تابستان فصلی مناسب برای بازدید از این روستا خواهد بود چرا که در زمستان، هوا در این منطقه کوهستانی سخت سرد می شود تا جایی که حتی برای اهالی هم مشکل می نماید. شاید باور نکنید که تنها چند کیلومتر دورتر از مرکز پایتخت، روستای شگفت انگیزی قرار دارد که دیدنی ترین تابلوی سنگتراشی طبیعت به شمار می رود. روستایی که در گوشه و کنار آن هنرنمایی طبیعت در فرسایش سنگ ها و خلق مجسمه های بادساخته به چشم می خورد. روستای کوچک و سرسبزیی به نام وردیج، از توابع کن است.

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

سنگ نگاره “شتر سنگ “در کنار راه مشهد به شاندیز و نزدیک روستایی به نام “درخت بید” قرار دارد و شامل سنگ‌های بزرگی با نقوشی از قبیل شیر، بز کوهی، گاو، میش و انسان های شکارچی است که قدمت آن را می توان به دوران نوسنگی نسبت داد.
سنگ نگاره شتر قدمتی چندین هزار ساله داشته و یادگاری از اعماق تاریخ خراسان است که اسرار کشف نشده فراوانی در دل خود جای داده است.

نگاره‌ها یا هنرهای صخره‌ای، شناسنامه یا سندهای دست اولی هستند که نمادی از هویت ملی هر دیار محسوب شده و کهن‌ترین آثار هنری و تاریخی به جای مانده از گذشتگان آن دیارند که در خود اسرار کشف نشده فراوانی دارند.

این آثار بهترین سامانه‌هایی بوده که انسان‌های گذشته از طریق آنها ادامه حیات داده و با یکدیگر و جوامع بشری سخن گفته و ارتباط برقرار کرده اند.

نقوش آن احتمالا بر گرفته از تجربیات عینی و باورها و اعتقادات و نگرش پیشینیان به محیط زیست است و برای حکاکی روی این سنگ از جسمی سرتیز استفاده شده است.

بیشترین نقوش این سنگ نگاره مربوط به طرح حیوانی از جمله بز کوهی، شتر دو کوهانه، گاو کوهان دار و احتمالا یوز پلنگ است که در میان آنها نقش درخت یا گیاه به صورتی خاص مشاهده می شود و آنچه اهمیت دارد وجود نقوش گاو کوهان دار و شتر دو کوهانه است که به اعتقاد باستان شناسان مملو از رمز و راز های فراوان است.سنگ نگاره شتر

در محل این سنگ نگاره، از دور سنگ‌های گرد غول پیکری دیده می‌شود که شباهت زیادی به شترهایی دارد که با اندازه‌های مختلف بر سینه این کوه کم ارتفاع خوابیده‌اند، شاید اصطلاح شتر سنگ هم با این برداشت اولیه بی ارتباط نباشد.

اکثر نقوش حکاکی شده بر این سنگ‌ها دارای جهتی رو به جنوب و شرق است که حکایت از هوش و درایت هنرمندان حکاک آن را دارد.

این هنرمندان آثار خود را رو به بهترین جهت و مناسب ترین شیب خلق کرده اند تا از حدود یازده هزار سال قبل تا کنون این آثار هنری حفظ شوند. بیشترین نقوش تکراری در محوطه شترسنگ همچون دیگر نقاط ایران بزکوهی است.

نقش‌هایی که بر این سنگ نگاره چندین هزار ساله مشاهده می شود با طرح ها و اندازه های گوناگون، ولی با مضامینی یکنواخت در سطح ملی و جهانی است.

اکثر نقوش، روی سنگ‌های گرد ایجاد شده و شباهتی نزدیک به بوم‌های سنگ نگاره های اردبیل، هرمزگان، ارسباران تبریز و جمهوری آذربایجان دارد. اطراف و روی سنگ‌های گرد پر از نقوش مختلفی است که هنرمندان هرکدام را بر اساس مهارتشان زیبا و ساده خلق کرده‌اند.

بعد از نقوش بز کوهی بیشترین فراوانی نقوش، نقش انسان‌هایی است که در حالات مختلف حک شده‌اند. حالاتی همچون کمان داری، سواره، انجام حرکات موزن ، ایستاده و از همه جالب تر انسان‌هایی که سوار بر شیر هستند.

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415